Volvo’s nieuwe I-Shift met kruipversnellingen voor- en achteruit zorgt voor slim schakelen onder meest extreme omstandigheden. Automatic Traction Control schakelt zelf de voorwielaandrijving in op het moment dat dit nodig is. Dat scheelt enorm veel brandstof.
Volvo’s I-Shift automatische versnellingsbak met kruipversnellingen.
Speciaal voor het zwaardere transportwerk, zoals uitzonderlijk vervoer en bouw gerelateerde trucks, heeft Volvo een automatische versnellingsbak met kruipversnellingen ontwikkeld. Om nader kennis te maken met deze nieuwe I-Shift automaat en zelf de grote voordelen ervan te mogen ervaren, reisde BMB naar het democenter van Volvo Trucks in het Zweedse Göteborg. Daar stonden vele testvoertuigen klaar, in zeer uiteenlopende configuraties. Allemaal speciaal geschikt voor extreme omstandigheden. De nieuwe uitvoering van de I-Shift versnellingsbak maakt het immers mogelijk om tot twee kruipversnellingen toe te voegen. Deze leveren een uitzonderlijk hoog startvermogen voor vrachtauto’s die zware ladingen vervoeren, zelfs onder de meest lastige omstandigheden. Volvo’s verbeterde I-Shift met kruipversnellingen is uniek voor in serie geproduceerde trucks. Het maakt het mogelijk om vanuit stilstand uiterst soepel en vlot kan wegrijden met een treingewicht tot wel 325 ton! Dit zonder gebruik te hoeven maken van een koppelomvormer. Zelfs bij steile hellingen kan men nog met zware lading omhoog komen zonder dat de chauffeur zich zorgen hoeft te maken in situaties terecht te komen die kunnen leiden tot dure stilstand.
FMX 540 10×4 met dubbele vooras en Automatic Traction Control.
“De aanzienlijk verbeterde rijeigenschappen en het startvermogen met de nieuwe kruipversnellingen maken de taak van de chauffeur veel makkelijker bij het rijden op een gladde ondergrond en met zware lading, zoals op bouwlocaties, in groeven of in bossen. Des te zwaarder het transport en hoe slechter het wegdek, des te meer de chauffeur baat heeft bij een truck met kruipversnellingen”, legt Peter Hardin van Volvo Trucks uit. Voor transportfirma’s die zware transporten uitvoeren in ruw terrein, maar ook regelmatig op de snelweg rijden, bieden kruipversnellingen aanzienlijk meer flexibiliteit en de mogelijkheid tot zuiniger rijden. De Product Manager FM en FMX vervolgt: “I-Shift met kruipversnellingen maakt het mogelijk om in extreme situaties te starten vanuit stilstand. Gecombineerd met een achterasoverbrenging die het toerenbereik bij hoge snelheden optimaliseert, resulteert dit in een lager verbruik op de snelweg. Door de nieuwe kruipversnellingen kan de truck rijden met hele lage snelheden van slechts 0,5 tot 2 km/u. Dit helpt enorm bij nauwkeurige manoeuvres, zoals in de bouw of bij onderhoudswerkzaamheden.“ Afhankelijk van de toepassing is I-Shift beschikbaar met één of twee kruipversnellingen vooruit en met of zonder twee kruipversnellingen achteruit. Die laatste maken het mogelijk om extreem langzaam achteruit te rijden, een belangrijk voordeel bij achteruitrijmanoeuvres die uiterste precisie vereisen.
Zelf ervaren
Volvo FH 500 6×4 trekker met 3-assige Carnehl kippertrailer.
Op het democenter van Volvo waren de testvoertuigen in twee categorieën verdeeld: FH’s voor zware toepassingen als speciaal- en zwaar transport en FMX bouwtrucks. Dit alles onder deskundige begeleiding van instructeurs die uitvoerig uitleg gaven over de mogelijkheden. Met daarna uiteraard de gelegenheid om zelf te rijden. Wij stappen als eerste in een 4-assige FMX 500 kipper in 8×4 uitvoering en voorzien van Carnehl kipperbak. Deze truck, met een GVW van 46 ton, is uitgerust met Dynamic Steering, I-Shift en liftbare tandemas. Die laatste zorgt voor meer tractie, een kortere draaicirkel en een lager brandstofverbruik wanneer de kipper leeg is. Zo’n liftbare tandemas is ideaal als men beladen ergens naar toe rijdt en leeg terug. Als de truck ongeladen is, wordt de aandrijfas met een simpele druk op een dashboardknop ontkoppeld en omhoog gebracht. Zodra de truck geladen is en belast wordt, wordt de tandemas automatisch weer omlaag gebracht en geactiveerd. Dit duurt slechts 15 seconden. Tijdens het rijden ervaren we het comfort in de cabine, het lage geluidsniveau en het lichte sturen. Dit dankzij Volvo’s unieke Dynamic Steering, dat het rijden net zo comfortabel maakt als in een personenauto.
Dan is het tijd voor een maatje groter en gaan we met een 5-assige Volvo FH16 550 met Sörlong Opal kipperbak en star tandemstel op pad. Deze 10×4 heeft een GVW van maximaal 56 ton en is voorzien van een heavy duty voorbumper, die opgebouwd is uit slechts drie delen. Deze zijn in geval van schade gemakkelijk los te schroeven en te vervangen. Dat scheelt weer tijd en een rit naar de werkplaats. Tevens is dit voertuig aan de voorzijde uitgerust met een gegoten afsleepoog met een trekkracht van 32 ton, dit zelfs bij een hoek van maximaal 15°. Daarmee hoef je als chauffeur niet bang te zijn dat er iets breekt. Het sleepoog is bovendien erg gebruiksvriendelijk, want met slechts één greep wordt het oog vrijgemaakt om er een trekstang of sleepkabel aan te bevestigen. Dan is het tijd om in een 3-assige Volvo FH 500 6×4 te stappen met daarachter een 3-assige Carnehl kippertrailer. Deze trekker is voorzien van Dynamic Steering, I-Shift, liftbare tandemas en retarder. Zo’n combinatie is meer geschikt voor België of Duitsland, waar vanwege de wetgeving meer met trekkers en kippertrailers word gereden. Na met al deze voertuigen diverse malen over het parcours te zijn gereden raken we inmiddels bekend met de techniek. Tijd nu voor het échte zware werk.
We nemen plaats achter het stuur van een 4-assige FH16 750 8×4 trekker met een 4-assige Faymonville dieplader. Een Volvo EC380E graafmachine fungeert als lading Deze combinatie heeft een maximaal toelaatbare massa van 260 ton. De trekker is voorzien van de nieuwe I-Shift automaatbak met kruipversnellingen. Op het parcours liggen twee hellingen met stijgingspercentages van 8 en zelfs 12%. Op die van 12% stoppen we halverwege. Juist voor zulke situaties is de I-Shift met kruipversnellingen ontwikkeld en biedt grote voordelen. Inderdaad, als we met deze zware combinatie weer gaan rijden, gaat alles automatisch en bijzonder vloeiend. Kortom, I-Shift doet wat het belooft. Na deze indrukwekkende ervaring stappen we over in de zwaarste combinatie, en wel een 4-assige Volvo FH16 750 8×4 zwaartransport trekker met Goldhofer 3-bed-4 dieplader. Deze heeft een maximaal GVW van 260. Op de trailer staat een Volvo A35G knikdumper. Om het nog iets leuker te maken is deze volledig beladen met materiaal. Daarmee komt het totaalgewicht op circa 130 ton. We doen hetzelfde rondje en gaan opnieuw de helling op. Zelfs met deze zware combinatie gaat het rijden soepel en vlot. Na de helling volgt een afdaling van 16%. Hierbij doet de motorrem zijn werk. We krijgen zelfs de gelegenheid om de I-Shift extreem aan de tand te voelen door achterwaarts met 130 ton de helling op te gaan… Het ultieme bewijs dat dankzij de kruipversnellingen zelfs met zware ladingen uiterst langzaam en nauwkeurig achteruit kan worden gereden. Een unieke ervaring!
Eigen parcours
FH 550 met star tandemstel en zware voorbumper met sleepoog.
Voor het opdoen van rijervaring met de FMX bouwvoertuigen heeft Volvo een eigen testparcours aangelegd met daarin hellingen tot wel 25% en afdalingen tot 22%. Opnieuw staan diverse uitvoeringen klaar. We stappen eerst in het grootste voertuig, een 5-assige FMX 540 10×4. Deze heeft een GVW van 66 ton en is voorzien van grote Meiller kipperbak. Speciaal voor extreem zwaar werk in groeves is gekozen voor bladvering. De kipper beschikt over een normale I-Shift automaat met software voor zware terreinomstandigheden. Tevens is de FMX uitgerust met een retarder. Ook nu een indrukwekkende ervaring om met een 5-assige kipper over een parcours te rijden met extreme omstandigheden. Het rijden en schakelen gaat zo soepel en gemakkelijk dat het lijkt alsof je in je eigen auto rijdt. Vervolgens is het tijd om te gaan rijden met een 5-assige FMX 540 10×6 met KH kipperbak. Het GVW ligt op 56 ton. Af fabriek levert Volvo nu ook een 5-assig chassis en is uitstekend geschikt voor de Nederlandse en Zwitserse markt. Dit voertuig heeft alleen de normale I-Shift. Verder is de kipper uitgerust met een dubbele vooras met 20 ton aslast en bladvering. De achterassen hebben luchtvering. Deze kipper is uitgerust met Automatic Traction Control, wat zorgt voor automatische in- en uitschakeling van de voorwielaandrijving. Precies op het moment als dit nodig is. Sensoren op de achterwielen detecteren wanneer men tractie begint te verliezen. Een klauwkoppeling brengt het vermogen vervolgens zonder verlies van koppel en snelheid over naar de aangedreven vooras, die geactiveerd blijft tot de chauffeur het gaspedaal loslaat.
Volvo’s 750 pk sterke FH16 4-asser met I-Shift en kruipversnelling heeft geen enkele moeite om de Faymonville dieplader met EC380E graafmachine vanuit stilstand bergop te trekken.
ATC is bij extreem zware terreinomstandigheden ook handmatig in te schakelen via een knop op het dashboard. Hiermee worden alle sperdifferentiëlen geactiveerd. Het systeem is door Volvo Construction Equipment ontwikkeld voor de gelede dumpers en derhalve al jarenlang beproefd. Het Zweedse merk is de eerste fabrikant die dit toepast op een bouwvoertuig. De grote voordelen zijn een lager verbruik en minder slijtage van de assen. In slechts 5% van de tijd is daadwerkelijk aandrijving nodig op alle wielen, wat inhoudt dat een aangedreven vooras liefst 95% van de tijd brandstof verspilt. Het FMX-chassis is zodanig ontworpen dat essentiële onderdelen worden beschermd. De parallel- en spoorstangen zijn in lijn gebracht met de as en binnen de asbehuizing. Doordat de aangedreven vooras eenzelfde positie heeft als een niet aangedreven as, ontstaat een oploophoek van maar liefst 28%. Zeer gunstig bij het beklimmen van steile hellingen. De aangedreven vooras is eveneens leverbaar in combinatie met luchtvering achter. Dit zorgt voor een bodemvrijheid van 300 mm. Als derde voertuig stappen we in een 4-assige FMX 460 8×6 voorzien van een 3-zijdige Carnehl kipper. Deze heeft ATC én I-Shift met kruipversnellingen. Dit testen we door een helling op te gaan met 22% stijgingspercentage. Halverwege stoppen we. Opnieuw kunnen we zeer rustig en gecontroleerd wegrijden, zelfs achteruit de helling op.
Dan kruipen we achter het stuur van een 4-assige FMX 500 8×4 met Zetterberg kipperopbouw. Het maximale GVW van dit voertuig ligt op 46 ton. Deze heeft de normale I-Shift en is voorzien van een dubbele vooras met een aslast van 20 ton. Tevens heeft dit voertuig Volvo Dynamic Steering. Zelfs bij het terreinrijden gaat het sturen licht en soepel. Zeker aan het einde van de route, waar je tijdens een afdaling van 22% de motorrem moet inschakelen en aan het einde nog een scherpe bocht is. Tot slot rijden we nog met een 2-assige Volvo FL 280 4×4, die is voorzien van een BR Johansson laadbak en Hiab XS 122 autolaadkraan. Dit soort voertuigen worden veelal ingezet als servicetruck en voor onderhoudswerk. Deze truck heeft constante vierwielaandrijving, waarbij 33% van de aandrijfkracht naar de voorwielen wordt gestuurd en 67% naar de achterwielen.
Veel in huis
De vierwielaangedreven FL 280 4×4 is ideaal als servicetruck of voor onderhoudswerk in lastig terrein.
Na een dag testen op het democenter in Göteborg luidt de conclusie dat Volvo Trucks heel veel technieken in huis heeft om het rijden in terrein en onder extreme omstandigheden met zware lading eenvoudiger, efficiënter en gebruiksvriendelijker te maken. De I-Shift transmissie speelt daarbij een belangrijke rol, zeker nu deze ook leverbaar is met kruipversnellingen. Het rijden met zulke zware combinaties is niet langer een straf maar een feest, en allesbehalve vermoeiend. Om het maar eens spreekwoordelijk uit te drukken: een kind kan de was doen. De automaatbak is beschikbaar als directe aandrijving of als versnellingsbak met overdrive, met één of twee kruipversnellingen. Tevens kunnen twee kruipversnellingen achteruit worden gespecificeerd. De lage kruipversnellingen zijn volledig geïntegreerd in het I-Shift transmissiesysteem. Om de hoge belastingen aan te kunnen zijn alle componenten vervaardigd van hoogwaardige materialen. De versnellingsbak is 12 cm langer dan een conventionele I-Shift automaat. De vernieuwde systeem met kruipversnellingen is beschikbaar voor de 13- en 16-liter Volvo Penta motoren in de Volvo-modellen FM, FMX, FH en FH16.
Geert-Yke Rusticus
Informatie
Volvo Trucks Nederland
Beesd
T +31 (0)345 68 85 00
www.volvotrucks.nl
Volvo Trucks Belgium
Brussel (B)
T +32 (0)2 482 51 11
www.volvotrucks.be