Sigma, de Belgische branchevereniging van materieelleveranciers voor de bouw en goederenbehandeling, presenteerde deze week de definitieve cijfers over 2019. Dat jaar mag met gouden letter worden bijgeschreven in de annalen, want er werden iets meer dan 7.300 machines verkocht, een stijging van 10% ten opzichte van 2018. Door een fabuleuze eindspurt in december werd het kalenderjaar afgesloten met niet eerder vertoonde cijfers. Niet alleen in absolute aantallen was er sprake van een recordjaar, aangezien de verkoop van machines tot 10 ton door het plafond van 5.000 eenheden ging (+9%) en die vanaf 10 ton de barrière van 2.000 verkochte units (+14%) wist te slechten. Redenen genoeg dus om het champagneglas te heffen, ware het niet dat de presentatie omwille van corona dit jaar digitaal plaatsvond.
In België was de machineverkoop voor Burgerlijke Bouwkunde goed voor een omzet van 1,1 miljard euro, een all-time high voor de sector. Hiervan namen de hydraulische rupsgraafmachines het grootste deel (ruim 130 miljoen) voor hun rekening, gevolgd door minigravers (bijna 100 miljoen) en wielladers > 80 pk (ruim 95 miljoen). De markt voor verreikers stabiliseerde zich na de enorme boost in 2018 op een omzet van iets boven 70 miljoen euro, terwijl de mobiele graafmachines nagenoeg stabiel bleven op 50 miljoen. Over de laatste 10 jaar is de omzet van minigravers zo’n beetje verdubbeld en brachten ook rupsgraafmachines (+65%), bandenkranen (45%) en verreikers (40%) beduidend meer geld in het laadje. Alleen de grotere wielladers presteerden met een plus van 6% rond het inflatiecijfer.
Keerzijde
Natuurlijk heeft zo’n hosannaverhaal ook een keerzijde. “Bomen groeien nu eenmaal niet tot in de hemel”, zo schetste Sigma-voorzitter Dries Van Haut het uitgangspunt voor dit jaar, waarbij rekening werd gehouden met een neergang. “De vraag was alleen of het een zachte landing zou worden of toch een brutale crash. Zonder crisis was een geringe terugval het meest gehoorde – en vooral gehoopte – scenario.” En toen was daar ineens het C-woord. Door de Covid-19 pandemie ging wereldwijd de economie vol in de remmen en zagen ook de Belgische invoerders van materieel de orderintake drastisch teruglopen. Er is zelfs een flink aantal machines geannuleerd, moest Van Haut erkennen. Daarbij legde de preses indirect een link met verhuurbedrijven, die van de ene op de andere dag de inkomsten vrijwel volledig zagen wegvallen. “Deze derving is in het restant van het jaar ook niet meer te recupereren.”
Het recordjaar 2019 zorgt onherroepelijk voor een anticlimax in 2020, ook al zijn de gevolgen voor de langere termijn moeilijk te voorspellen. De voorlopige cijfers over de periode tot juni dit jaar getuigen van een heftigere crash dan bij de crisis in 2009, die we pas in 2012 enigszins te boven kwamen. In april daalde in België de orderintake in de categorie tot 10 ton met 24% en daarboven met 16%. Qua verkopen was het exact omgekeerd. Er werden in mei zo’n 520 machines van 10 ton of meer afgeleverd, bijna 200 mínder dan in mei 2019 (-27%). Bij de compacte machines tot 10 ton was de daling met 14% geringer, van 1.500 machines vorig jaar mei naar zo’n 1.300 nu.
“De impact voor onze leden is niettemin groot”, weet Van Haut, die zich niet durfde te wagen aan een voorspelling voor heel 2020. “De eerste grote schok is nu achter de rug en door de meesten van ons goed opgevangen. Nu het herstel zachtjes terug op gang komt, beginnen we ook verder vooruit te kijken. Daarbij wil ik een dubbele oproep doen aan onze overheden om de stimuleringsregelingen te verlengen zo lang dit nodig is om uit deze toestand te raken én zorg voor voldoende en vooral snelle investeringen om de logistieke-, industriële- en bouwactiviteiten op peil te houden.”
Belangrijke pijler
Naast bouwmachines vormt ook de markt voor goederenbehandeling een belangrijke pijler binnen Sigma. De Belgische markt voor heftrucks en magazijntoestellen wist zich vorig jaar te stabiliseren rond het recordniveau van 12.765 verkochte trucks in 2018. Met 12.467 eenheden was er voor het eerst in 8 jaar sprake van een daling (2,3%) en werd de kaap van 13.000 stuks andermaal niet overschreden. Niettemin is sprake van het op één na beste resultaat in het laatste decennium. Voor dit jaar is de sector voorzichtig, waarschuwde Hugues Van Espen namens sectie Goederenbehandeling alvast. “De impact van Covid-19 is groot. Over april en mei van dit jaar liep de verkoop terug met gemiddeld 35,8%. Gelukkig is het ergste leed achter de rug, al rekenen we op een daling tot naar verwachting 9.000 á 10.000 eenheden.”
Zowel bij de pallettrucks als bij de heftrucks is de toename van elektrische machines evident. In beide gevallen had vorig jaar bijna twee op drie verkochte modellen een elektrische aandrijflijn. Binnen de totale markt liet alleen de afzet van elektrische vorkheftrucks met 2.853 stuks een lichte stijging (1,2%) zien, terwijl de verkoop van thermische heftrucks met 12% daalde naar 1.794 machines en die van magazijntrucks met 1,2%.
Generatoren
Namens sectie Generatoren lichtte Eddie Bormans de cijfers over 2019 toe, die in het algemeen slechts een lichte achteruitgang toonden vanwege de nog altijd sterke vraag vanuit de verhuursector om tegemoet te komen aan de veranderde emissienormen conform Stage V. In totaal werden er in België vorig jaar 2.616 generatoren verkocht, tegenover 2.782 units in 2018 en 2.861 in recordjaar 2014. “Het aantal generatoren in de markt daalt niet, maar de verkoop vanuit Sigma-leden laat wel een duidelijke neergang zien en dat baart ons zorgen”, aldus Bormans. “Dat komt enerzijds door de verschuiving naar de verhuurmarkt, waarbij dikwijls sprake is van aankoopcontracten op Europees niveau. Aan de andere kant worden onze leden ook geconfronteerd met een stijging van het aantal non-compliant machines in de markt tegen ontwrichtende prijzen. Voor 2020 wordt geen verbetering van de verkoopaantallen verwacht en dus heeft het voor ons prio om overheden te wijzen op naleving van de emissiewetgeving.”